Czy jest dopuszczalna modyfikacja skierowania na badania profilaktyczne?

Od 1 kwietnia br. obowiązuje nowy wzór skierowania na badania profilaktyczne. Czy dopuszczalnym jest jego modyfikowanie w celu dostosowania do specyfiki zakładu pracy? Nadmieniamy, że w naszym zakładzie nie występują m.in. pyły ani czynniki biologiczne.

Wzór skierowania na badania profilaktyczne, który obowiązuje od 1 kwietnia 2015 r. jest wzorem określonym przez przepisy i nie powinien być modyfikowany przez pracodawców.

W myśl art. 229 K.p. pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opiekę składają się trzy rodzaje badań:

• wstępne, dla osób przyjmowanych do pracy lub pracowników młodocianych przenoszonych na inne stanowiska pracy i innych pracowników przenoszonych na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe,
   
• okresowe, w terminie wyznaczonym przez lekarza medycyny pracy,
   
• kontrolne, w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.

Aktem prawnym regulującym szczegółowo zagadnienie powyższych badań jest rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

Z dniem 1 kwietnia 2015 r. weszła w życie nowelizacja kodeksowych przepisów dotycząca badań lekarskich pracowników. Wprowadziła ona m.in. dodatkowe przesłanki zwalniające pracodawcę z obowiązku kierowania osób przyjmowanych do pracy na wstępne badania lekarskie. W celu zapewnienia prawidłowego ich funkcjonowania, w zakresie zasad podlegania badaniom profilaktycznym oraz skierowania na te badania, zmianie uległy przepisy ww. rozporządzenia. Dotyczyły one zakresu informacji objętych skierowaniem na badania lekarskie oraz wprowadzenia jego wzoru (załącznik nr 3a do tego aktu prawnego). Ich celem jest umożliwienie zwolnienia ze wstępnych badań lekarskich osób przyjmowanych do pracy u nowego pracodawcy - w przypadku przedstawienia przez nie aktualnego orzeczenia lekarskiego uzyskanego na podstawie skierowania wydanego przez poprzedniego pracodawcę, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy w warunkach środowiska pracy odpowiadających warunkom występującym na nowym stanowisku pracy. Przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu ze wstępnych badań lekarskich osoby przyjmowanej do pracy u nowego pracodawcy istotne jest porównanie warunków pracy w nowym miejscu pracy z warunkami pracy wykonywanej u poprzedniego pracodawcy.

Wynikający z przepisów wzór skierowania na badania profilaktyczne, zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia, powinien zawierać:

1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

2) w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona (pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu),

3) w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

4) opis warunków pracy, uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Jak już wyżej wskazano jest to wzór określony przepisami prawa, w związku z czym obligatoryjnie powinien być stosowany przez wszystkich pracodawców i co do zasady nie powinien być modyfikowany poprzez usuwanie z niego pozycji (np. wybranych czynników szkodliwych dla zdrowia) tylko dlatego, że w danym zakładzie nie występują. W naszej ocenie dopuszczalnym byłoby jego uzupełnienie poprzez wprowadzenie do opisu warunków pracy - uwzględniającego informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy (czynników fizycznych, biologicznych, chemicznych, pyłów i pozostałych) - szczegółowego wykazu takich czynników, w celu uczynienia go bardziej przejrzystym.