Przerwy w pracy zaliczane do czasu pracy

Zatrudniliśmy przy monitorze ekranowym pracownika o lekkim stopniu niepełnosprawności. Świadczy on pracę na pełny etat. Ile i jakie przerwy w pracy przysługują temu pracownikowi?

Pracownika o lekkim stopniu niepełnosprawności obowiązują normy czasu pracy wynoszące 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień. Tak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). Ze względu na czas pracy takiego pracownika, jego niepełnosprawność i rodzaj wykonywanej pracy przysługuje mu przerwa tzw. śniadaniowa, usprawniająca dla pracowników niepełnosprawnych oraz 5-minutowe przerwy w pracy przy monitorze ekranowym.

Zgodnie z art. 134 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.), jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Przerwa ta zależy wyłącznie od dobowego wymiaru czasu pracy pracownika.

Prawo do przerwy śniadaniowej przysługuje zarówno pracownikom zatrudnionym w podstawowej organizacji czasu pracy, jak i np. w systemie równoważnym.

Bez wpływu na prawo do tej przerwy pozostaje wymiar etatu pracownika, jeżeli w danej dobie ma on zaplanowaną odpowiednią liczbę godzin pracy.

Przerwa ta powinna przypadać już po rozpoczęciu pracy, ale jeszcze przed jej zakończeniem. Nie należy planować jej przy tym ani na początku dniówki roboczej, ani na końcu, gdyż ma ona być przerwą w pracy.

Pracownik niepełnosprawny, bez względu na posiadany stopień niepełnosprawności, jest uprawniony do dodatkowej, 15-minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas tej przerwy jest wliczany do czasu pracy i nie narusza to art. 134 K.p. (art. 17 ustawy o rehabilitacji...). Oznacza to, że przerwa z tytułu niepełnosprawności jest udzielana niezależnie od kodeksowej przerwy śniadaniowej.

Dodatkowa przerwa dla niepełnosprawnych nie została obwarowana wymogiem posiadania określonego stopnia niepełnosprawności. Przysługuje więc ona wszystkim niepełnosprawnym, którzy legitymują się zarówno lekkim, umiarkowanym jak i znacznym stopniem niepełnosprawności. Mają do niej prawo pracownicy niepełnosprawni bez względu na swój dobowy wymiar czasu pracy oraz wymiar etatu. Należy jej udzielać, podobnie jak przerwy śniadaniowej, w trakcie dnia pracy pracownika, a nie na początku lub jego końcu.

Praca przy obsłudze monitora ekranowego, jako praca w wymuszonej pozycji i znacznie obciążająca narząd wzroku, została w pewien sposób ograniczona. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom wykonującym taką pracę:

łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub
co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Tak stanowi § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).

Przy czym pracownikiem zatrudnionym przy obsłudze monitora ekranowego w rozumieniu tego rozporządzenia jest każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, w tym praktykant i stażysta, użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Regulację tę należy odnieść do art. 129 K.p., tj. do 8-godzinnej normy dobowej i 40-godzinnej normy tygodniowej, biorąc pod uwagę obowiązujący okres rozliczeniowy.