kodeks pracy, prawo pracy, kodeks pracy 2024 tekst jednolity
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 13 (607) z dnia 1.07.2024

Zlecenie pracownikowi zatrudnionemu w systemie trzyzmianowym dodatkowej pracy w dni wolne

Pracownik pracuje w systemie trzyzmianowym, od poniedziałku do piątku. Czy można zlecić mu dodatkową pracę zarówno w sobotę, jak i w niedzielę na drugiej lub trzeciej zmianie, jeśli od poniedziałku, zgodnie z harmonogramem czasu pracy, powinien pracować na pierwszej zmianie, z tym że w poniedziałek udzielono mu dnia wolnego w zamian za pracę w sobotę?

W praktyce zdarza się, że w przypadku pracy na trzy zmiany dodatkowa praca jest zlecana w weekend. Należy mieć przy tym na uwadze, że sam fakt posiadania zmianowej organizacji pracy jest, zgodnie z art. 15110 pkt 3 K.p., podstawą do polecenia pracy w niedzielę. Natomiast w razie zlecenia pracy w sobotę będącą dniem wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, muszą wystąpić przesłanki analogiczne jak przy zleceniu godzin nadliczbowych, a więc m.in. szczególne potrzeby pracodawcy, gdyż art. 1513 K.p. odsyła do ich stosowania.

Ważne: Dodatkowa praca powinna być polecona w taki sposób, aby nie naruszała prawa pracownika do odpoczynku tygodniowego, który zgodnie z art. 133 § 1 K.p. powinien wynosić nieprzerwanie co najmniej 35 godzin obejmując co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin m.in. w przypadku zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy, z tym że nie może być on krótszy niż 24 godziny (art. 133 § 2 K.p.). Odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę (art. 133 § 3 K.p.). Przypominamy, że niedziela obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 600 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. W razie dozwolonej pracy w niedzielę, odpoczynek może przypadać w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 K.p.).

Mając powyższe na uwadze polecenie pracownikowi dodatkowej pracy tylko w jeden z wymienionych wyżej dni, tj. w sobotę, albo w niedzielę, pozwoli bez problemu zapewnić regularny odpoczynek tygodniowy, wynoszący co najmniej 35 godzin. Natomiast zlecenie dodatkowej pracy zarówno w sobotę, jak i w niedzielę, będzie możliwe jedynie w sytuacji, gdy w ciągu tego samego tygodnia pracowniczego liczonego jako 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od 1-go dnia okresu rozliczeniowego (zgodnie z art. 128 § 3 pkt 2 K.p.), pracownikowi zostanie zapewniony inny dzień wolny od pracy, co pozwoli zapewnić mu odpoczynek tygodniowy. Podejście to jest zgodne z przepisami o czasie pracy. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii w stanowisku z 5 maja 2021 r. przyjęło, że przepisy Kodeksu pracy nie stoją na przeszkodzie wliczaniu do puli nieprzerwanego 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego:

  • czasu wolnego udzielonego pracownikowi (na jego wniosek) za pracę w godzinach nadliczbowych,
  • godzin wolnych od pracy przypadających na dni wolne stanowiące rekompensatę z tytułu pracy wykonywanej w dni wyznaczone pracownikowi jako wolne za pracę świadczoną w dniu rozkładowo wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w okresie rozliczeniowym,
  • godzin przypadających na "inne dni wolne od pracy" wyznaczone pracownikowi w zamian za pracę w niedziele i święta.

W związku z ww. stanowiskiem należy stwierdzić, że istnieje możliwość zlecenia pracownikowi zatrudnionemu od poniedziałku do piątku dodatkowej pracy w dwa kolejne dni wolne od pracy, czyli w sobotę i w niedzielę (zakładając, że praca w niedzielę jest dozwolona), jeśli co najmniej za jeden z tych dni zostanie mu udzielony inny dzień wolny od pracy w ciągu tego samego tygodnia pracowniczego, zapewniając realizację prawa do odpoczynku tygodniowego.

Należy zwrócić jeszcze uwagę na wymiar zapewnianego odpoczynku i wpływ zlecenia dodatkowej pracy na ten wymiar. Tutaj znaczenie będzie miało inne stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 7 października 2021 r., zgodnie z którym zlecenie nadgodzin nie jest podstawą do skrócenia odpoczynku tygodniowego pracownika, jeśli nie są one wynikiem awarii lub akcji ratowniczej, gdyż wtedy nie są spełnione przesłanki z art. 133 § 2 K.p. niezbędne do skrócenia odpoczynku.

Biorąc pod uwagę przywołane stanowiska resortowe, zlecenie dodatkowej pracy w dwa dni wolne od pracy przypadające bezpośrednio po sobie, czyli zarówno w sobotę, jak i w niedzielę będzie możliwe, jeżeli w trakcie tego tygodnia pracowniczego zostanie pracownikowi zapewniony regularny okres odpoczynku wynoszący nieprzerwanie co najmniej 35 godzin. Zlecenie dodatkowej pracy w dni wolne nie stanowi bowiem uzasadnienia do skrócenia odpoczynku tygodniowego do 24 godzin.

Przykład

Pracownik pracuje na trzy zmiany w systemie podstawowym, od poniedziałku do piątku, w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym. Praca na poszczególnych zmianach trwa odpowiednio: I - od 600 do 1400, II - od 1400 do 2200, III - od 2200 do 600. W przypadku dodatkowych zleceń bądź zamówień, w niektóre weekendy pracownik pracuje dodatkowo, za co najczęściej odbiera inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego.

W marcu 2024 r. pierwszy dzień kalendarzowy wypadał w piątek, a więc tygodnie pracownicze liczono w tym okresie rozliczeniowym od piątku (od godz. 000) do czwartku (do godz. 2400) i w takiej skali czasowej pracownik powinien mieć zapewniany nieprzerwany odpoczynek tygodniowy. W dniu 1 marca pracownik rozpoczął pracę na II zmianie, następnie po wolnym weekendzie miał zaplanowaną pracę od 4 do 8 marca na I zmianie.

Pracodawca ze względu na szczególne potrzeby zlecił pracownikowi pracę w sobotę 2 marca na II zmianie i w niedzielę 3 marca na III zmianie, a w zamian za pracę w sobotę (w uzgodnieniu z pracownikiem) został mu udzielony dzień wolny od razu w poniedziałek 4 marca, czyli w ramach tego samego tygodnia pracowniczego. Harmonogram czasu pracy i jego realizacja w pierwszym tygodniu marca br. (od 1 do 7) przedstawiały się następująco:

Data 1.03.2024 r. 2.03.2024 r. 3.03.2024 r. 4.03.2024 r. 5.03.2024 r. 6.03.2024 r. 7.03.2024 r.
Dzień Pt So Nd Pn Wt Śr Cz
harmonogram II zmiana W5 WN I zmiana I zmiana I zmiana I zmiana
wykonanie II zmiana II zmiana III zmiana wolne za sobotę I zmiana I zmiana I zmiana
Legenda:
W5 - dzień wolny w związku z planowaniem pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,

WN - niedziela wolna od pracy.

Zlecenie dodatkowej pracy w niedzielę spowodowało, że w poniedziałek 4 marca pracownik miał skrócony odpoczynek tygodniowy wynoszący 24 godziny (od 600 w poniedziałek do 600 we wtorek), a pierwotnie miał zagwarantowany odpoczynek regularny wynoszący ponad 35 godzin. Gdyby w tygodniu od 4 do 8 marca br. w harmonogramie była zaplanowana praca na III zmianie, to zlecenie dodatkowej pracy nie naruszyłoby przepisów Kodeksu pracy, gdyż wtedy odpoczynek trwałby od 600 w poniedziałek do 2200 we wtorek i wynosił 40 godzin, a więc więcej niż 35 godzin.

W skali tego tygodnia nie została rozliczona dodatkowa praca w niedzielę, przy czym zgodnie z art. 15111 K.p., oddanie dnia wolnego z tego tytułu było możliwe w okresie 6 dni kalendarzowych następujących po tej niedzieli, a w przypadku braku takiej możliwości - do końca okresu rozliczeniowego, czyli do końca marca 2024 r. Jeśli jednak nie było takiej możliwości, pracodawca powinien był opłacić ten dzień wynagrodzeniem ze 100% dodatkiem.

www.KodeksPracy.pl - Czas pracy:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.Czas-Pracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

październik 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
16
17
18
19
20
22
23
24
26
27
28
29
30
ASYSTENT GOFIN - Darmowa aplikacja dla Księgowych
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Wszystko o urlopach pracowniczych - wypoczynkowy, bezpłatny, macierzyński, szkoleniowy
UMOWA O PRACĘ - druk, przykład. Wypowiedzenie (rozwiązanie) umowy o pracę.

GOFIN PODPOWIADA - Prawo pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.