Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 23 (305) z dnia 1.12.2011

Lekarz zadecyduje o skróconych normach czasu pracy niepełnosprawnego

Od 1 stycznia 2012 r. normy czasu pracy pracowników niepełnosprawnych będą jednakowe niezależnie od stopnia niepełnosprawności - wyniosą 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Jedynie w przypadku gdy lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników (w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad niepełnosprawnym) wyda zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy, osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym bądź znacznym będą obowiązywały normy skrócone - 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Skrócone normy czasu pracy będą miały zastosowanie od dnia przedstawienia pracodawcy zaświadczenia o celowości ich stosowania.

Powyższe wynika z art. 15 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji... (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.), zmienionego ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji... (Dz. U. nr 226, poz. 1475), dalej ustawą nowelizującą.

Zmiana ta nie została uzupełniona wytycznymi co do trybu powiadomienia objętych nią osób pracujących obecnie w skróconych normach czasu pracy. Podstawowy obowiązek informacyjny w tym przedmiocie wynika z art. 29 § 3² K.p. W myśl powołanego przepisu, pracodawca informuje pracownika na piśmie o każdej zmianie warunków zatrudnienia, w tym dotyczącej obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normy czasu pracy, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tej zmiany. Jednakże obowiązek ten ma charakter względny, gdyż pracodawca może podać w piśmie kierowanym do pracownika konkretne normy czasu pracy, bądź powołać się na odpowiednie przepisy prawa. Jeżeli wskazał przepisy prawa, to nie będzie musiał uzupełniać informacji o warunkach zatrudnienia, gdyż nadal normy czasu pracy niepełnosprawnego pracownika będzie regulował art. 15 ustawy o rehabilitacji. W przypadku, gdy podał konkretne wielkości (7 godz. i 35 godz.), to ma czas na uzupełnienie informacji do końca stycznia 2012 r.

Naszym jednak zdaniem pracodawca powinien poinformować pracowników pracujących w skróconych normach czasu pracy o zmianach wchodzących w życie od 1 stycznia 2012 r. z odpowiednim wyprzedzeniem. Powinność tę można wywieść z obowiązków pracodawcy skatalogowanych w art. 94 K.p. oraz art. 207 K.p. Pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników z ich podstawowymi uprawnieniami, a ponadto chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z kolei w myśl przepisu § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników… (Dz. U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.), badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Zatem, gdy zainteresowany pracownik wystąpi do pracodawcy z wnioskiem o skierowanie do lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników aby ten określił celowość stosowania skróconej normy czasu pracy, pracodawca powinien wydać takie skierowanie. Jak bowiem wskazaliśmy na wstępie, obniżenie norm na podstawie zaświadczenia lekarza sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną następuje tylko w razie braku lekarza medycyny pracy. Koszt tych badań ponosi pracodawca (art. 15 ust. 4 ustawy o rehabilitacji).

W świetle powołanych regulacji, uważamy, że pracodawcy powinni już w grudniu 2011 r. poinformować pracowników niepełnosprawnych pracujących w skróconych normach czasu pracy, o zmianach jakie będą ich obowiązywały od 1 stycznia 2012 r., a na ich wniosek wydać skierowanie do lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne.

Zwracamy uwagę! W Trybunale Konstytucyjnym na rozpatrzenie oczekuje wniosek o zbadanie zgodności przepisów zmieniających normy czasu pracy niepełnosprawnych w stopniu znacznym i umiarkowanym z art. 2 i 69 Konstytucji.