Czas pracy młodocianego wykonującego umowę zlecenia

W ramach umowy zlecenia w naszej firmie pewne czynności będzie wykonywała osoba młodociana. Czy jesteśmy zobligowani do przestrzegania wymiaru i rozkładu czasu pracy, który został wskazany w art. 200² K.p.?

Żaden przepis nie przewiduje wprost takiego obowiązku.

Z art. 304 K.p. wynika, że pracodawca musi zapewnić osobom fizycznym, zatrudnionym u niego na podstawie innej niż stosunek pracy, bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 K.p. W myśl powołanego przepisu, zatrudniający ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników.

Kodeks pracy w stosunku do pracowników młodocianych zawiera wytyczne co do tego, na jakich zasadach ich zatrudniać. Wskazane w tym zakresie ograniczenia, takie jak obowiązek zatrudniania jedynie przy pracach lekkich czy skrócony w stosunku do pozostałych pracowników dobowy/tygodniowy wymiar czasu pracy, wynikają przede wszystkim z troski o prawidłowy rozwój osób, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości psychicznej i fizycznej, a więc z dbałości o ich zdrowie. Przepisy te nie odnoszą się bezpośrednio do osób młodocianych, z którymi zawierane są umowy cywilnoprawne. Jednakże pośrednio obowiązek ten można wywieść z art. 207 § 2 K.p. Skoro zatrudniając taką osobę, należy zadbać o jej życie i zdrowie, a Kodeks pracy daje wytyczne, jak tego dopełnić, to zastosowanie wskazanych w nim regulacji wydaje się zasadne. Ostatecznie to pracodawca będzie musiał podjąć decyzję, czy i w jakim zakresie stosować do umowy cywilnoprawnej przepisy prawa pracy.

W chwili obecnej młodocianym, w rozumieniu Kodeksu pracy, jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. W myśl art. 191 § 1 K.p. można zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy ukończyli co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową, po przedstawieniu świadectwa lekarskiego stwierdzającego, że praca, którą mają podjąć nie zagraża ich zdrowiu. Dodatkowo ustawodawca zastrzegł, że młodociany, który nie posiada kwalifikacji zawodowych, o których mowa w art. 3 pkt 19 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198 z późn. zm.), może być zatrudniony jedynie w celu przygotowania zawodowego (art. 191 § 2 K.p.). Wyjątki od powyższych reguł zostały wyszczególnione w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz. U. nr 214 poz. 1808).

Zwracamy uwagę! Z dniem 1 września 2018 r. przepis art. 190 K.p. zostanie zmieniony (art. 2 ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty..., Dz. U. nr 56 poz. 458 z późn. zm.). Od tego dnia młodocianym będzie osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.

Młodocianego, w myśl art. 200¹ K.p., można zatrudnić w celu innym niż dokształcanie zawodowe, przy czym można mu powierzyć tylko tzw. prace lekkie. Pracodawca ustala ich wykaz po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy i zatwierdzeniu przez inspektora pracy. Prace te nie mogą powodować zagrożenia dla zdrowia i życia młodocianego oraz należeć do prac wzbronionych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. z 2016 r. poz. 1509). Dodatkowo Kodeks pracy konkretnie wskazuje ramy wymiaru oraz rozkładu czasu pracy młodocianego. Co do zasady, czas pracy takiej osoby powinien zostać ustalony przez pracodawcę z uwzględnieniem tygodniowej liczby godzin nauki oraz jego rozkładu zajęć i nie powinien być dłuższy niż 12 godzin tygodniowo, a w okresie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu (dobowy wymiar czasu pracy młodocianego do 16 lat nie może przekroczyć 6 godzin na dobę).

Reasumując, nie ma przepisu prawa, który nakazywałby pracodawcy stosować art. 200² K.p. do zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Ostatecznie to pracodawca musi więc zadecydować, w jaki sposób będzie chronił zdrowie młodocianego i czy nie stosując ograniczeń wymiaru pracy wypełni dyspozycję art. 304 K.p. (w pełni zapewni ochronę zdrowia i życia pracownika).