Gazeta Podatkowa nr 45 (1399) z dnia 5.06.2017
Wysokość i zasady naliczania odprawy pośmiertnej
Odprawa pośmiertna jest świadczeniem pieniężnym należnym rodzinie zmarłego pracownika. Ma ona na celu przyjście z pomocą finansową rodzinie pracownika w trudnym dla niej okresie po jego śmierci. Odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie zmarłego od pracodawcy, jednak niekiedy może on się zwolnić z tego obowiązku.
Uprawnieni do odprawy
W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna (art. 93 § 1 K.p.).
Odprawa pośmiertna przysługuje:
- bezwarunkowo małżonkowi,
- innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Świadczenie to dzieli się w równych częściach pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Natomiast jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty (art. 93 § 6 K.p.).
Odprawa pośmiertna nie przysługuje członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową członkom rodziny zmarłego jest nie niższe niż odprawa przysługująca zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Gdyby jednak odszkodowanie było niższe od tej odprawy, uprawnionym członkom rodziny pracodawca jest obowiązany wypłacić różnicę między tymi świadczeniami.
W kwestii zwolnienia się pracodawcy z wypłaty odprawy pośmiertnej wypowiedziało się Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w piśmie nr SPS-023-21116/11 z dnia 11 marca 2011 r., będącego odpowiedzią na interpelację poselską. MPiPS uznało w nim, że możliwość zwolnienia się pracodawcy z obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej zachodzi, gdy pracodawca zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę, na mocy której ubezpieczył pracownika na życie i z tego tytułu z własnych środków opłaca stosowne składki, skutkiem czego w razie śmierci pracownika osoby uprawnione otrzymają odszkodowanie nie niższe od kwoty odprawy odpowiadającej okresowi zatrudnienia zmarłego pracownika.
Wysokość odprawy pośmiertnej
Wysokość odprawy pośmiertnej jest uzależniona od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie - gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie - jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
- sześciomiesięczne wynagrodzenie - gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat (art. 93 § 2 K.p.).
Przy czym do stażu zakładowego wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 K.p., a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
Obliczanie odprawy pośmiertnej
Odprawę pośmiertną oblicza się stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Tak stanowi § 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.). Natomiast metodykę ustalania ekwiwalentu za urlop reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad... (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.).
Stanowi ono, że do podstawy ekwiwalentu (tu odprawy) przyjmuje się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy, z wyłączeniem wskazanych w § 6 powołanego rozporządzenia. Przy czym stałe miesięczne składniki uwzględnia się przy ustalaniu odprawy w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do odprawy. Z kolei składniki przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, przyjmuje się w przeciętnej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy. Natomiast składniki za okresy dłuższe niż 1 miesiąc uwzględnia się w średniej wysokości wypłaconej w okresie 12 miesięcy (§ 17 powołanego rozporządzenia).
Jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu w przyjmowanych 3 miesiącach, wynagrodzenie zmienne miesięczne faktycznie wypłacone mu w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (tzw. dopełnienie).
Zasady obliczania ekwiwalentu za urlop przewidują dokonywanie dalszych przeliczeń, w tym m.in. dzielenie przez współczynnik urlopowy. Jednak przy obliczaniu omawianej odprawy poprzestaje się na ustaleniu miesięcznego wynagrodzenia, gdyż odprawa stanowi jego równowartość bądź wielokrotność (por. uchwałę SN z dnia 9 maja 2000 r., sygn. akt III ZP 12/00).
Przykład W dniu 31 maja 2017 r. zmarł pracownik, który od 1 marca br. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Posiadał on 11-letni staż pracy u danego pracodawcy. Przysługiwało mu stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3.500 zł oraz zmienna premia miesięczna. Pracodawca do podstawy odprawy pośmiertnej przyjął wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3.500 zł oraz premię w średniej wysokości wypłaconej w okresie od grudnia 2016 r. do lutego 2017 r. Wyniosła ona w tym okresie odpowiednio za grudzień 2016 r. - 1.800 zł, za styczeń 2017 r. - 1.500 zł oraz za luty 2017 r. - 2.200 zł. Do odprawy jest uprawniona żona i małoletnie dziecko pracownika. Odprawa w pełnej wysokości wynosi 5.333,33 zł, tj. 3.500 zł + [(1.800 zł + 1.500 zł + 2.200 zł) : 3 m-ce]. Dwóm uprawnionym członkom rodziny przysługują odprawy w wysokości połowy tej kwoty. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)
www.KodeksPracy.pl - Wynagrodzenia i inne świadczenia:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
10.12.2024 (wtorek)
16.12.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA - Prawo pracy
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI - Prawo pracy
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|