Uwzględnienie ponadmiesięcznych składników płacowych w wynagrodzeniu urlopowym

Pracownik jest wynagradzany stałą stawką w kwocie 5.000 zł oraz regulaminową premią kwartalną, której wysokość obniżają wszystkie nieobecności w pracy. Premię jako składnik za okres ponadmiesięczny wyłącza się z podstawy wynagrodzenia urlopowego, a okres urlopu traktuje się na równi z okresem wykonywania pracy. Czy prawidłowe jest wypłacanie tylko pełnego wynagrodzenia zasadniczego za cały miesiąc korzystania z urlopu wypoczynkowego oraz za miesiąc zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia? Jak pominięcie premii kwartalnej odnosi się do art. 172 K.p.?

Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za okres jej nieświadczenia, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią (art. 80 K.p.). Takim przepisem jest art. 172 K.p. Na jego podstawie za okres urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował, przy czym zmienne składniki wynagrodzenia należy przyjąć w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (z maksymalnie 12 m-cy przy znacznych wahaniach ich wysokości). Wynagrodzenie urlopowe nie jest zatem wynagrodzeniem sensu stricto, lecz świadczeniem gwarancyjnym zastępującym wynagrodzenie za pracę (por. wyrok SN z 13 listopada 2018 r., sygn. akt II PK 214/17). Tym samym jego wysokość:

nie musi odpowiadać dokładnie wysokości wynagrodzenia za pracę, jeśli pracownik jest wynagradzany składnikami stałymi i zmiennymi lub wyłącznie zmiennymi,
może wynosić dokładnie tyle samo, co wynagrodzenie za pracę, gdy pracownik jest wynagradzany tylko składnikami stałymi.

To konsekwencja zasad obliczania wynagrodzenia urlopowego według § 6-12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... (Dz. U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.), dalej rozporządzenia urlopowego. Przewidują one, że:

lp.	rodzaj składnika	sposób przyjęcia/nieprzyjęcia do wynagrodzenia urlopowego
1.	stały w stawce miesięcznej (w pytaniu wynagrodzenie zasadnicze)	w wysokości należnej w miesiącu wykorzystywania urlopu (§ 7 rozporządzenia urlopowego); przy braku innych absencji w miesiącu wykorzystywania urlopu nie ma konieczności przeliczania składnika stałego - wypłaca się go w zwykłej wysokości
2.	zmienny za okres miesięczny (brak takich składników w pytaniu)	w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych (maksymalnie do 12 m-cy przy znacznych wahaniach wysokości) poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (§ 8 ust. 1-2 rozporządzenia urlopowego w zw. z art. 172 zd. 2 K.p.)
		w łącznej wysokości z najbliższych miesięcy, za które pracownikowi przysługiwały składniki zmienne, jeżeli pracownikowi nie należały się one przez całe 3 miesiące lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny/pełne miesiące kalendarzowe (§ 11 ust. 1 rozporządzenia urlopowego)
		w wysokości wypłaconej za okres faktycznie przepracowany przez pracownika, krótszy niż 3 miesiące (§ 11 ust. 2 rozporządzenia urlopowego)
		w wysokości przeliczonej w razie zmiany wysokości składników zmiennych w okresie, z którego podstawa wynagrodzenia urlopowego jest przyjmowana, a także w przypadku zmiany w grupie takich składników; chodzi o zmiany wprowadzone przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu lub w miesiącu jego wykorzystywania (§ 10 rozporządzenia urlopowego)
3.	za okres dłuższy niż 1 miesiąc, dalej ponadmiesięczny (w pytaniu premia kwartalna)	wyłącza się, wypłacając je w zwykłych terminach płatności, przy czym okres urlopu traktuje się jak okres pracy (§ 12 ust. 1 rozporządzenia urlopowego)

W świetle powyższego Czytelnik prawidłowo postąpił, wypłacając wynagrodzenie zasadnicze w pełnej wysokości (5.000 zł) za miesiąc wykorzystany w całości przez pracownika na urlop wypoczynkowy oraz zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Przy obliczaniu tego ostatniego stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego, z tym że składniki zmienne przyjmuje się z miesiąca, w którym zwolnienie wystąpiło (art. 36² K.p. i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy..., Dz. U. z 2017 r. poz. 927, dalej rozporządzenia o wynagrodzeniu).

Przepisy nie regulują sposobu obliczania wynagrodzenia urlopowego ze składników stałych za miesiąc, w którym pracownik, obok nieobecności urlopowej, ma inne absencje. Z tego powodu jest ono częścią wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca, obliczanego w trybie § 11 (przy nieobecnościach, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek z ubezpieczeń społecznych, zwanych zasiłkowymi) lub/i § 12 (przy nieobecnościach innych niż zasiłkowe) rozporządzenia o wynagrodzeniu.

Zwracamy uwagę! Użyte w § 12 ust. 1 rozporządzenia urlopowego sformułowanie "okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy" (por. pkt 3 tabeli) nie stanowi możliwości uwzględnienia składnika ponadmiesięcznego w wynagrodzeniu urlopowym. Oznacza ono, że fakt korzystania z urlopu wypoczynkowego w okresie, za który dany składnik ponadmiesięczny przysługiwał, nie może powodować obniżenia wysokości tego składnika (por. Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak, C.H. Beck 2024 r., kom. do art. 172). Należy go bowiem czytać łącznie z pierwszą częścią wskazanego przepisu, który wyklucza składniki ponadmiesięczne z wynagrodzenia urlopowego. Te zasady nie stoją w sprzeczności z art. 172 K.p.