Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 22 (448) z dnia 10.11.2017
Odprawa emerytalna dla pracownika-rencisty
Czy przechodzący na emeryturę pracujący rencista musi złożyć pracodawcy pisemny wniosek o wypłatę odprawy emerytalnej, czy też należy się ona z urzędu? Czy pracodawca może zażądać zaświadczenia od poprzedniego pracodawcy, że pracownik nie otrzymał u niego takiej odprawy? Czy pracodawca musi wypłacić wyrównanie, tj. różnicę pomiędzy aktualną odprawą emerytalną a rentową uzyskaną wcześniej przez pracownika?
Zgodnie z art. 921 K.p. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Aby pracownik mógł nabyć prawo do tego świadczenia, muszą być spełnione (łącznie) następujące warunki:
- w chwili ustania stosunku pracy pracownik musi spełniać warunki uprawniające go do renty lub emerytury (m.in. mieć wymagany wiek); przy czym samo ustalenie prawa do tych świadczeń w drodze odpowiedniej decyzji ZUS, może nastąpić już po ustaniu stosunku pracy,
- musi dojść do ustania stosunku pracy,
- musi dojść do faktycznego przejścia na emeryturę lub rentę (czyli do zmiany statusu pracownika lub pracownika-emeryta na status wyłącznie emeryta),
- musi zachodzić związek pomiędzy ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę lub rentę.
Jeśli zachodzą wymienione przesłanki, pracodawca ma obowiązek wypłaty odprawy bez względu na to czy pracownik się o nią upomniał, czy też nie. Co do zasady, pracownik nie ma bowiem obowiązku składać wniosku o taką odprawę. Z tym, że pracodawca musi posiadać informację o spełnieniu przez pracownika wszystkich wymienionych wyżej warunków, a zwłaszcza, że rozwiązanie stosunku pracy ma związek z przejściem na emeryturę. Tak więc w interesie pracownika odchodzącego na emeryturę jest poinformowanie pracodawcy o tym fakcie (wystarczające będzie podanie tej informacji np. w składanym pracodawcy wypowiedzeniu) tak, aby ten mógł wypłacić mu odprawę emerytalną. Oczywiście, jeśli pracownik ma do niej prawo.
Zwracamy uwagę! Przy ustalaniu terminu wypłaty odprawy emerytalno-rentowej należy pamiętać o tym, że prawo pracownika do odprawy emerytalnej jest uzależnione od zaistnienia określonego zdarzenia prawnego, a nie od uzyskania o nim wiedzy przez dłużnika (tu pracodawcę). Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 2 października 1990 r. (sygn. akt I PR 284/90) zgodnie, z którym: "(...) Z chwilą przejścia na emeryturę były pracownik może żądać wykonania na jego rzecz świadczenia (o ile spełnia jego pozostałe przesłanki) niezależnie od tego czy zakład pracy wie o przejściu na emeryturę. Tym bardziej dotyczy to, więc sytuacji, gdy wie o takim przejściu a jedynie wymaga oficjalnego potwierdzenia, tego zdarzenia. »Przejście na emeryturę« następuje z reguły jednocześnie z rozwiązaniem stosunku pracy. Jeżeli tak jest, to data rozwiązania stosunku pracy jest jednocześnie terminem wymagalności świadczenia o wypłatę odprawy emerytalnej. Tym samym zakład pracy, który nie spełnia w tym terminie takiego świadczenia popada w opóźnienie. (...) popadnięcie w opóźnienie jest niezależne od zawinienia czy złej woli dłużnika. Dłużnik pozostający w opóźnieniu jest zobowiązany do zapłaty odsetek (art. 481 § 1 K.c.) bez względu na to czy opóźnienie jest spowodowane okolicznościami, za które ponosi odpowiedzialność. (...)".
Odchodzący na emeryturę pracujący rencista nawet, jeśli poinformuje o przejściu na to świadczenie i jego odejście z pracy będzie związane z tym faktem, nie zawsze otrzyma odprawę. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z 18 marca 2010 r. (sygn. akt II PZP 1/10, OSNP 2010/17-18/208): "Otrzymanie przez pracownika odprawy z tytułu przejścia na rentę z powodu niezdolności do pracy wyklucza nabycie przez tego pracownika prawa do kolejnej odprawy z tytułu przejścia na emeryturę lub prawa do odprawy uzupełniającej, stanowiącej różnicę wysokości odprawy emerytalnej i wysokości otrzymanej odprawy rentowej (art. 921 § 2 K.p.).". Oznacza to, że tego typu odprawę uzyskać można tylko jeden raz w życiu.
Ważne: Jeśli rencista, który otrzymał odprawę przy przejściu na rentę, podejmie ponownie pracę, w chwili przejścia na emeryturę nie uzyska prawa do niej po raz drugi; nie przysługuje mu także wypłata różnicy pomiędzy aktualną odprawą emerytalną a otrzymaną wcześniej odprawą rentową. |
Fakt wypłaty odprawy w związku z jego przejściem na rentę powinien wynikać z przedstawionych obecnemu pracodawcy świadectw pracy. Informacja o wypłaceniu odprawy emerytalno-rentowej powinna być odnotowana w tym dokumencie. Zgodnie bowiem z zamieszczonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz. U. poz. 2292 ze zm.) sposobem wypełniania omawianego dokumentu - w ust. 6 pkt 12 świadectwa, pracodawca podaje informacje o wykorzystaniu przez pracownika dodatkowego urlopu albo innych uprawnień i świadczeń tylko w zakresie mającym wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy, wynikające z przepisów prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 K.p. Wypłacona odprawa jest takim świadczeniem, gdyż prawo do niej wynika z Kodeksu pracy i ma ona charakter jednorazowy. Uznać zatem należy, że informacja o jej wypłacie jest informacją istotną dla kolejnego pracodawcy danego pracownika.
Zwracamy uwagę! W poprzednio obowiązującym stanie prawnym informacje o wypłacie odprawy emerytalnej lub rentowej ujmowane były w ust. 4 pkt 9 świadectwa pracy.
W praktyce pracodawcy zatrudniający emerytów lub rencistów, gdy w ich świadectwach pracy nie ma zapisu o wypłacie odprawy, zwracają się do zatrudnionych o złożenie oświadczenia czy odprawa emerytalna lub rentowa była im wcześniej wypłacona. W ten sposób pracodawca zabezpiecza swoje interesy, bowiem poprzedni pracodawca mógł wypłacić należną odprawę później, tak że w pierwotnie wydanym świadectwie nie ma informacji o jej wypłacie. Chodzi tu o sytuację, gdy pracownik otrzymał rentę po pewnym czasie od rozwiązania umowy.
www.KodeksPracy.pl - Wynagrodzenia i inne świadczenia:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.RozliczenieWynagrodzenia.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
10.12.2024 (wtorek)
16.12.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA - Prawo pracy
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI - Prawo pracy
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|