Brak uprawnień do dodatku wyrównawczego dla pracownika w wieku przedemerytalnym

Od 1 października 2012 r. zostanie wprowadzony w firmie nowy, mniej korzystny dla pracowników regulamin wynagradzania. Czy pracownikom w wieku przedemerytalnym będzie przysługiwał dodatek wyrównawczy?

Zmiana warunków wynagradzania pracownika określonych w umowie o pracę może nastąpić albo za zgodą stron w trybie porozumienia zmieniającego albo w drodze wypowiedzenia warunków płacy (wypowiedzenia zmieniającego).

Ukonstytuowana w art. 39 K.p. ochrona polega na tym, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Aktualnie ochrona wynikająca ze wskazanej normy dotyczy kobiet, które mają ukończone 56 lat i mężczyzn po ukończeniu 61 lat (4 lata przed powszechnym wiekiem emerytalnym) uniemożliwiając pracodawcy dokonanie zarówno definitywnego wypowiedzenia stosunku pracy, jak i stosownie do art. 42 § 1 K.p., wypowiedzenia warunków pracy lub płacy (wypowiedzenia zmieniającego). Pracodawca może jednak, w myśl art. 43 K.p., wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi chronionemu art. 39 K.p., gdy wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:

wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników,
wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących tej grupy zatrudnionych, do której należy pracownik,
stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy,
niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy.

Ważne: W sytuacji gdy pracodawca wprowadza nowe zasady wynagradzania dla wszystkich zatrudnionych, ochrona pracownika w wieku przedemerytalnym przed wypowiedzeniem zmieniającym nie obowiązuje.

Wypłacanie dodatków wyrównawczych pracownikom w wieku przedemerytalnym przewiduje ustawa o zwolnieniach grupowych. Przepisy tego aktu prawnego stosuje się tylko w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących tych pracowników. Jak wynika z art. 5 ust. 5 ustawy o zwolnieniach grupowych, w okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, pracodawca może pracownikom, o których mowa w art. 39 K.p., jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy. W myśl art. 5 ust. 6 tej ustawy, jeżeli spowoduje to obniżenie wynagrodzenia, pracownikom przysługuje dodatek wyrównawczy, obliczony według zasad wynikających z Kodeksu pracy, do końca okresu, w którym korzystaliby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Jeśli jednak wypowiedzenie warunków płacy nie zostaje dokonane zamiast zwolnienia definitywnego w trybie regulacji wskazanej ustawy, to brak jest podstaw do wypłacania dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia.