Gazeta Podatkowa nr 92 (1758) z dnia 16.11.2020

Zawieszenie zapisów regulaminu wynagradzania

W naszej firmie obowiązuje regulamin wynagradzania, zgodnie z którym dodatki za nadgodziny przypadające w dni wolne dla pracownika oraz w nocy wynoszą 100% wynagrodzenia, a za nadgodziny w pozostałe dni 80%. Czy możemy zawiesić te dodatki (a także nagrody jubileuszowe), na mocy porozumienia, o którym mowa w art. 9¹ K.p.?

Zawieszenie wypłacania dodatków za nadgodziny ustalonych w wysokości wskazanej w pytaniu nie jest możliwe. Możliwość zawieszenia nagrody jubileuszowej zależy natomiast od tego, czy prawo do tej nagrody wynika wyłącznie z regulaminu wynagradzania.

Przywołany w pytaniu art. 9¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320) pozwala pracodawcy będącemu w trudnej sytuacji finansowej na zawieszenie zapisów prawa zakładowego (m.in. regulaminu wynagradzania) w drodze porozumienia zawartego z reprezentującą pracowników organizacją związkową. Porozumienie może obejmować maksymalnie okres 3 lat. W razie braku organizacji związkowej w zakładzie pracy, porozumienie zawiera się z przedstawicielstwem pracowników wyłonionym w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Należy nadmienić, iż ocena tego, czy wystąpiła trudna sytuacja finansowa w firmie, należy do pracodawcy. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 grudnia 2005 r., sygn. akt III PK 91/05: "Sytuacja finansowa pracodawcy", stanowiąca podstawę zawieszenia stosowania przepisów prawa pracy (art. 9¹ i art. 241²⁷ K.p.) (...) nie podlega kontroli sądu".

W zakresie i przez czas określony w porozumieniu zawieszone składniki wynagrodzenia nie są wypłacane z mocy prawa, a zmiana warunków zatrudnienia wchodzi w życie w terminie określonym w porozumieniu. Na pracodawcy ciąży jeszcze obowiązek przekazania informacji o zawarciu porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.

Należy podkreślić, że zawieszeniu na mocy art. 9¹ K.p. nie podlegają świadczenia płacowe ustalone w przepisach zakładowych na poziomie ustawowym. Na tym właśnie poziomie zostały określone w omawianej sprawie dodatki za nadgodziny, pracodawca nie może więc ich zawiesić. Taki poziom dodatku gwarantują bowiem przepisy ustawowe, tj. art. 151¹ K.p. Natomiast co do wspomnianej w pytaniu nagrody jubileuszowej, to jeżeli jest ona świadczeniem przysługującym pracownikom wyłącznie na podstawie regulaminu wynagradzania, to może być zawieszona na mocy art. 9¹ K.p.

Na marginesie omawianej sprawy należy nadmienić, że bardziej sformalizowana procedura zawieszenia prawa zakładowego obowiązuje pracodawcę, który jest objęty układem zbiorowym pracy. W takim przypadku podstawą prawną zawieszenia jest art. 241²⁷ § 1 K.p.