Gazeta Podatkowa nr 13 (950) z dnia 14.02.2013

Zakładowa odprawa według obiektywnych kryteriów

Zamierzamy wprowadzić do regulaminu wynagradzania zapis przyznający pracownikom odprawę emerytalno-rentową w wysokości od 100% do 250% miesięcznego wynagrodzenia pracownika. O wysokości świadczenia każdorazowo decydowałby pracodawca, biorąc pod uwagę takie kryteria, jak zajmowane stanowisko, staż pracy, dotychczasowy przebieg zatrudnienia. Czy takie ustalenie warunków wypłaty odprawy jest prawidłowe?

Przedstawione zakładowe warunki wypłaty odprawy emerytalno-rentowej mogą naruszać przepisy Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.) w zakresie dotyczącym równego traktowania w zatrudnieniu.

Jak wynika z pytania, pracodawca planuje ustalić wysokość odprawy na poziomie od 100% do 250% wynagrodzenia pracownika. Każdorazowo o wysokości odprawy ma decydować pracodawca w zależności od takich kryteriów, jak lata pracy, zajmowane stanowisko czy dotychczasowy przebieg zatrudnienia. Wątpliwości co do zgodności z obowiązującymi przepisami nie budzi fakt uregulowania przez pracodawcę wysokości omawianej odprawy w granicach od - do. Przy takim zapisie zostanie bowiem zagwarantowana ustawowa, jednomiesięczna wysokość odprawy (art. 92¹ K.p.). Natomiast decydowanie o wyższej wysokości odprawy na podstawie takich kryteriów jak dotychczasowy przebieg zatrudnienia czy zajmowane stanowisko budzi poważne zastrzeżenia.

Przepisy zakładowe mogą przyznawać odprawę emerytalno-rentową na warunkach określonych w tych przepisach, jednak z zachowaniem jej ustawowego poziomu.

Kryterium dotychczasowego przebiegu zatrudnienia ma charakter subiektywny i podlega arbitralnej ocenie pracodawcy. Takie subiektywne przesłanki są przez pracodawcę uwzględniane głównie przy podejmowaniu decyzji co do nagrody uznaniowej. Z kolei co do zajmowanego stanowiska to trzeba zaznaczyć, iż odprawa emerytalno-rentowa jest związana z przejściem na jedno z tych świadczeń i nie jest bezpośrednio powiązana np. z faktem zajmowania określonego stanowiska. Należy mieć na uwadze, że przepisy kodeksowe nie przewidują tego typu warunków nabycia odprawy. Wprawdzie wskazane w pytaniu dodatkowe kryteria dotyczą odprawy o wysokości ponad ustawowy poziom (który został zachowany dla wszystkich bez wyjątku pracowników), jednak zachodzi niebezpieczeństwo podniesienia zarzutów o dyskryminację. Pracownicy, którzy otrzymali jednomiesięczną odprawę, mogą kwestionować przyznanie wyższej odprawy innym zatrudnionym, odnośnie których mieli np. porównywalne stanowisko i przebieg pracy. Dlatego bezpieczniejsze jest ustalenie prawa do wyższej niż miesięczna zakładowej odprawy emerytalno-rentowej, w oparciu wyłącznie o kryterium stażu pracowniczego (ogólnego lub zakładowego).