Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (297) z dnia 1.08.2011

Okulary przeciwsłoneczne jako środek ochrony indywidualnej

Czy zakupione dla kierowców okulary przeciwsłoneczne należą do środków ochrony indywidualnej?

Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikom nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, które zabezpieczają przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy. Pojęcie "środowisko pracy" obejmuje warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy.

Promieniowanie słoneczne zaliczane jest do zagrożeń występujących w środowisku pracy dla osób wykonujących prace na otwartej przestrzeni oraz dla kierujących różnego rodzaju pojazdami mechanicznymi. Ochronę przed tym promieniowaniem oraz zbyt jasnym światłem słońca stanowią okulary z odpowiednimi filtrami chroniącymi przed UV. Dobór okularów zależy od indywidualnej wrażliwości na światło.

Nie można dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 237⁹ K.p.).

Środki ochrony indywidualnej stosuje się tam gdzie nie można zapewnić bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przez odpowiednie rozwiązania architektoniczne, bądź organizacyjne albo przez stosowanie ochron zbiorowych. Ich zadaniem jest zabezpieczenie pracowników przed skutkami zagrożeń występujących na stanowiskach pracy.

Definicję środków ochrony indywidualnej zawiera rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Zgodnie z przepisem § 2 pkt 9 wskazanego aktu prawnego są to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Do środków ochrony indywidualnej nie zalicza się:

• zwykłej odzieży roboczej i mundurów, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika,
   
• środków ochrony indywidualnej używanych przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego,
   
• wyposażenia stosowanego przez służby pierwszej pomocy i ratownicze,
   
• środków ochrony indywidualnej stosowanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 z późn. zm.),
   
• wyposażenia sportowego,
   
• środków służących do samoobrony lub do odstraszania,
   
• przenośnych urządzeń do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego.

Wśród środków ochrony twarzy i oczu wskazanych w załączniku do powołanego rozporządzenia wymienione zostały okulary. Należy je stosować podczas prac, przy których twarz lub oczy pracowników są narażone na urazy albo podrażnienia w wyniku działania czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia.

Odpowiadając na wątpliwości pracodawcy należy wskazać na dyrektywę Rady 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do wyposażenia ochrony osobistej (Dz. Urz. WE L z 30.12.1989 r.). Jak wynika z jej treści, do obrotu na obszarze UE mogą być wprowadzane tylko te środki ochrony, które są zgodne z powyższą dyrektywą w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich UE w zakresie środków ochrony indywidualnej.

Środki ochrony indywidualnej podlegające dyrektywie zostały umownie podzielone według różnych poziomów zagrożeń, przed którymi mają chronić. Do kategorii I zaliczone zostały środki ochrony indywidualnej o prostej konstrukcji, których użytkownik sam może ocenić poziom skuteczności ich działania w stosunku do minimalnych zagrożeń. Wśród środków ochrony tego rodzaju wskazano w dyrektywie jako przeznaczone do ochrony przed światłem słonecznym okulary przeciwsłoneczne.