Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 18 (636) z dnia 10.09.2025

Częstotliwość badań i pomiarów wskaźników mikroklimatu gorącego

Z jaką częstotliwością w zakładzie pracy mamy dokonywać badań i pomiarów wskaźników mikroklimatu gorącego?

Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w tym przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom (art. 227 § 1 pkt 2 K.p.). Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, określają przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 949), dalej rozporządzenia w sprawie pomiarów. Stosownie do § 2 tego aktu prawnego, na pracodawcy spoczywa obowiązek:

• wskazania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, które mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników lub na poziom narażenia na oddziaływanie tych czynników, ze szczególnym uwzględnieniem m.in. wyposażenia technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów,
• konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, w trybie u siebie przyjętym, działania dotyczących rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, a także wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek tych czynników na stanowisku pracy.

Wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (w tym mikroklimatu) określa załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 1286 z późn. zm.). Wartości te określają najwyższe dopuszczalne natężenia fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia, ustalone jako poziomy ekspozycji odpowiednio do właściwości poszczególnych czynników, których oddziaływanie na pracownika w okresie jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

Kryterium oceny obciążenia termicznego środowiskiem gorącym jest wartość dopuszczalna wskaźnika WBGT_eff wyrażonego w stopniach Celsjusza (°C), zgodnie z poniższą tabelą. Wartości tego wskaźnika nie mogą przekraczać w ciągu 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy referencyjnych wartości dopuszczalnych WBGT, podanych w tabeli. Definicje pojęć i metody pomiaru mikroklimatu gorącego określają Polskie Normy.

Poniżej prezentujemy wartości odniesienia WBGT (WBGT_eff) dla osób zaaklimatyzowanych i niezaaklimatyzowanych, w odniesieniu do pięciu klas tempa metabolizmu (WBGT_eff = WBGT + CAV).

Zwracamy uwagę! Pracodawca zapewnia wykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. W przypadku występowania mikroklimatu gorącego (albo zimnego) badania i pomiary wskaźników mikroklimatu, o których mowa wcześniej, wykonuje się raz w roku, a jeżeli podczas dwóch ostatnich badań wartości wskaźników mikroklimatu nie przekraczały wartości dopuszczalnych dla 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy, pracodawca może wykonywać je raz na dwa lata. Co ważne, badania i pomiary wskaźników mikroklimatu wykonuje się każdorazowo, jeżeli nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, w procesie technologicznym lub w warunkach wykonywania pracy, które mogły mieć wpływ na zmianę poziomu emisji, poziomu narażenia albo wystąpiły okoliczności, które uzasadniają ich ponowne wykonanie (§ 3, 12 i 14 rozporządzenia w sprawie pomiarów).

Wyniki wykonanych badań i pomiarów pracodawca przechowuje przez okres 3 lat, licząc od daty ich wykonania. Pracodawca niezwłocznie informuje pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów oraz udostępnia im te wyniki i wyjaśnia ich znaczenie (§ 17 rozporządzenia w sprawie pomiarów). Ponadto pracodawca ma obowiązek na bieżąco prowadzić rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, którego wzór jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie pomiarów.