Uczestnictwo przedstawicieli pracowników w komisji bhp

Pracodawca wraz ze wzrostem zatrudnienia powołał komisję bhp. W jej skład weszli przedstawiciele pracowników. Czy brak możliwości uczestnictwa w posiedzeniu komisji należy zgłosić pracodawcy? Czy nieobecność pracownika na posiedzeniu komisji, mimo jego obecności w zakładzie pracy, może być zakwalifikowana jako opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia?

Nie ma bezpośredniego obowiązku prawnego zgłaszania pracodawcy nieobecności na posiedzeniu komisji. W przypadku, gdy uczestnictwu w pracach komisji nie przeszkodziły nadzwyczajne okoliczności związane z bieżącą pracą, pracodawca ma prawo potraktować nieobecność pracownika w kategoriach przewinienia porządkowego.

Przekroczenie stanu zatrudnienia powyżej 250 pracowników powoduje, że pracodawca jest obowiązany powołać komisję bezpieczeństwa i higieny pracy. W skład takiej komisji wchodzą w równej liczbie przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy służby bhp oraz lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami oraz przedstawiciele pracowników, jak również społeczny inspektor pracy.

Komisja bhp jest organem opiniodawczym i doradczym pracodawcy, którego obowiązkiem jest konsultowanie z członkami komisji wszystkich działań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Obowiązek konsultacyjny z członkami komisji nie jest wymagany w sytuacji, gdy pracodawca przeprowadza na podstawie art. 237^11a K.p. stosowne konsultacje z pracownikami lub ich przedstawicielami, którzy w komisji nie zasiadają.

Spotkania komisji bhp odbywają się z określoną częstotliwością, przynajmniej raz na kwartał. Udział w pracach komisji nie jest specjalnie dla pracowników obciążający, z uwagi na fakt, że posiedzenia komisji odbywają się w godzinach pracy, a pracownicy, mimo iż w tym czasie nie wykonują swoich typowych zadań służbowych, zachowują prawo do wynagrodzenia za pracę. Jednak nie można wykluczyć sytuacji, w której pracownicy będą mniej lub bardziej regularnie opuszczali posiedzenia komisji bhp. Pracodawca może mieć wątpliwości w zakresie postępowania z takimi osobami, ponieważ przepisy regulujące pracę komisji bhp nie zawierają żadnych bezpośrednich wskazań w tym zakresie. Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności należy podkreślić, że uczestnictwo w komisji bhp jest obowiązkiem wyznaczonego pracownika, którego realizacja ma pierwszeństwo przed obowiązkami wynikającymi z codziennej pracy. Trzeba zatem uznać, że tylko wyjątkowe przypadki losowe mogą spowodować nieobecność pracownika na posiedzeniu komisji bhp. Mimo iż nie wynika to bezpośrednio z przepisów, niemożność uczestnictwa w komisji bhp powinna zostać pracodawcy przekazana przed posiedzeniem komisji.

W sytuacji, gdy nieobecność pracownika na posiedzeniu komisji, mimo braku istotnych przeszkód, miała miejsce, wówczas pracodawca może rozważyć w ramach zdyscyplinowania zastosowanie przepisów o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej. Warto zauważyć, że nawet zawiniony brak uczestnictwa w pracach komisji nie jest przewinieniem porządkowym wynikającym bezpośrednio z katalogu takich przewinień zawartego w art. 108 K.p. Przywołany przepis odwołuje się do nieprzestrzegania przez pracownika przyjętej organizacji pracy, naruszenia przepisów bhp, jak również opuszczenia miejsca pracy bez usprawiedliwienia. Bezzasadne opuszczanie posiedzeń komisji bhp przez pracowników stanowi naruszenie prawidłowej organizacji pracy, której elementem w rozpatrywanym przypadku jest uczestnictwo w komisji bhp. Tym samym nie można wykluczyć, że w sytuacji gdy pracownik znajduje się na terenie zakładu, a bezpodstawnie nie uczestniczy w posiedzeniu komisji, wówczas takie zaniechanie zostanie potraktowane przez pracodawcę nawet w kategoriach opuszczenia pracy (miejsca pracy) bez usprawiedliwienia. Uzasadnieniem takiego zarzutu może być fakt, iż na czas posiedzenia komisji bhp miejscem pracy jej członka nie jest stanowisko pracy, na którym zwykle świadczy pracę wynikającą z umowy - tylko miejsce wyznaczone przez pracodawcę na posiedzenie komisji. Pracą w godzinach posiedzenia komisji nie jest dla jej członka praca zazwyczaj wykonywana - tylko praca wynikająca z faktu zasiadania w komisji bhp. Oczywiście omawianego przypadku nie można utożsamiać z opuszczeniem całego dnia pracy bez usprawiedliwienia (nie przybycia do pracy w ogóle). Tym samym zastosowanie porządkowej kary pieniężnej - szczególnie w pełnej wysokości należy uznać za bezzasadne.

Fakt, iż nieusprawiedliwiony i obiektywnie nieuzasadniony brak uczestnictwa w pracach komisji może być zakwalifikowany w ramach konkretnych, ogólniejszych przewinień porządkowych powoduje, że pracodawca ma w takim wypadku możliwość dyscyplinowania pracownika na zasadach uregulowanych w przepisach o odpowiedzialności porządkowej pracowników.