Zatrudnienie w służbie bhp

Jakie stanowisko w służbie bhp możemy powierzyć osobie, która ukończyła studia magisterskie lub podyplomowe z tego zakresu? W jaki sposób może zostać zrealizowany wymóg posiadania rocznego stażu pracy w służbie bhp, niezbędnego do pełnienia obowiązków specjalisty ds. bhp?

Osoba, która ukończyła studia magisterskie lub podyplomowe z zakresu bhp, ale nie dysponuje stażem pracy w służbie bhp, spełnia warunki kwalifikacyjne na stanowisko starszego inspektora do spraw bhp. Wynika to wprost z § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 109, poz. 704 ze zm.). Takiej osobie można zatem powierzyć wykonywanie zadań służby bhp w zakładach zatrudniających do 100 pracowników również, gdy jest zatrudniona przy innej pracy (art. 237¹¹ § 1 K.p.). W efekcie istnieje możliwość powierzenia zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu w ramach innego stanowiska, np. specjalisty ds. kadr i płac, poprzez zmianę treści umowy i zatrudnienie go na łączonym stanowisku pracy.

Ważne: Zakłady pracy, zatrudniające od 100 do 600 pracowników muszą utworzyć jedno- lub wieloosobową służbę bhp i zatrudnić w niej pracownika przynajmniej w części etatu.

W tym przypadku pracownik służby bhp wykonuje wyłącznie obowiązki enumeratywnie wyliczone w § 2 ust. 1 rozporządzenia i nie może być obciążany innymi zadaniami. W praktyce oznacza to, że łączenie obowiązków pracownika służby bhp z innymi zadaniami jest możliwe jedynie w oparciu o odrębne stosunki pracy, zawarte między tymi samymi stronami. Przykładowo jedna umowa o pracę dotyczy zadań służby bhp (np. starszy inspektor bhp w wymiarze 3/8 etatu), a druga może obejmować zadania specjalisty ds. kadr i płac w wymiarze pozostałych 5/8 etatu. Łączenie zadań służby bhp i obowiązków wynikających z innego stanowiska w ramach jednego stosunku pracy jest bowiem możliwe jedynie w małych firmach, w których nie ma obowiązku tworzenia tej służby.

Większość absolwentów studiów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jest zainteresowana uzyskaniem rocznego stażu pracy w służbie bhp, który warunkuje spełnienie wymogów kwalifikacyjnych niezbędnych do zajmowania stanowiska specjalisty ds. bhp (§ 4 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia). Nie chodzi tutaj o sam awans zawodowy, lecz o możliwości jakie mają osoby posiadające takie kwalifikacje, gdyż zyskują one prawo wykonywania zadań służby bhp, nie będąc jednocześnie pracownikami danego podmiotu. Jako podmiot zewnętrzny, specjalista bhp ma możliwość jednoczesnego wykonywania zadań tej służby na rzecz kilku, czy nawet kilkunastu pracodawców (art. 237¹¹ § 2 K.p.). Warunkiem uzyskania takich kompetencji jest jednak roczny staż pracy w służbie bhp, czyli okres zatrudnienia na podstawie odrębnej umowy o pracę w jedno- lub wieloosobowej komórce nazwanej służbą bhp (por. Staż pracy w służbie BHP, "ATEST" Ochrona Pracy nr 6/2011).

Warto pamiętać, że skoro przepis art. 237¹¹ K.p. różnicuje zatrudnienie w służbie bhp od wykonywania jej obowiązków w ramach zatrudnienia przy innej pracy w firmach zatrudniających do 100 pracowników, powszechnie przyjmuje się, że ten drugi okres nie jest uwzględniany przy ustalaniu stażu pracy w służbie bhp. Odpowiedni staż da pracownikowi zatrudnienie w służbie bhp na stanowiskach począwszy od inspektora bhp.