Wstępne badania pracownika zatrudnionego po odbyciu stażu

Czy mamy obowiązek skierowania na wstępne badania profilaktyczne osobę, którą zamierzamy zatrudnić bezpośrednio po odbyciu stażu na tym samym co staż stanowisku pracy?

Według art. 229 § 4 K.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika (nawet za jego zgodą) bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Co do zasady powinnością pracodawcy jest kierowanie każdego kandydata do pracy na wstępne badania profilaktyczne. Szczegółowo zakres wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, ich częstotliwość i sposób przeprowadzania, także tryb wydawania orzeczeń lekarskich został uregulowany rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.). Wyjątek od reguły kierowania każdego nowo zatrudnionego pracownika na badania wstępne dotyczy osoby ponownie przyjmowanej do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą (art. 229 § 1 zd. 2 K.p.).

Na tle powyższych regulacji wątpliwości budzi kwestia powtórnych badań lekarskich byłego stażysty zatrudnionego na tym samym stanowisku, na którym odbywał staż. Według literalnej wykładni przepisów należałoby go skierować na badania profilaktyczne ze względu na "pierwsze" przyjęcie do pracy. Stażystę na badania kieruje starosta, ponosząc jednocześnie ich koszty (art. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) a podczas stażu nie jest on pracownikiem (nie zawiera umowy o pracę). Jednak w świetle faktu, iż praca będzie wykonywana w tym samym miejscu, na stanowisku o takich samych warunkach, bezpośrednio lub po przerwie krótszej niż miesiąc wydaje się to nieuzasadnione. W praktyce, choć przepisy bhp wprost tego nie regulują, przez analogię dopuszczalne jest zastosowanie art. 229 § 1 zd. 2 K.p. Pracodawca przyjmujący byłego stażystę powinien jednak mieć dowód (kopię) orzeczenia lekarskiego dopuszczającego do pracy w aktualnych warunkach narażenia zawodowego.

Zwracamy uwagę! Do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej wprowadzający zmiany do treści art. 229 K.p. Proponuje się w nim aby od 1 stycznia 2015 r. wstępnym badaniom lekarskim nie podlegały nie tylko osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, ale również: "(…) osoby przyjmowane do pracy u nowego pracodawcy na dane stanowisko na podstawie umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach środowiska pracy odpowiadających warunkom występującym na nowym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.".